Η Καρδιακή Ανεπάρκεια (ΚΑ), περιορίζει τις φυσιολογικές λειτουργίες και τις κοινωνικές συμπεριφορές των ασθενών, την καθημερινότητά τους, με αποτέλεσμα να επηρεάζει τη Σχετιζόμενη με την Υγεία Ποιότητα Ζωής (ΣΥΠΖ) .
Σκοπός: Η αξιολόγηση της επίδρασης νοσηλευτικής παρέμβασης, με εκπαιδευτική προσέγγιση και τηλεφωνική παρακολούθηση, στη ΣΥΠΖ των ασθενών με ΚΑ, στη συμπεριφορά Αυτοφροντίδας, καθώς και στην αντιλαμβανόμενη Κοινωνική Στήριξη (ΚΣ), στο ποσοστό επανεισαγωγών, στο συνολικό αριθμό ημερών νοσηλείας, στη θνητότητα και η διερεύνηση των παραγόντων που σχετίζονται με τη συνολική ΠΖ και την επίδρασή τους στη σχέση ΚΣ, συμπεριφοράς Αυτοφροντίδας και ΠΖ, για χρονικό διάστημα 12 μηνών, σε σχέση με τη συνήθη φροντίδα.
Υλικό - Μέθοδος: Πρόκειται για Τυχαιοποιημένη Κλινική Δοκιμή (ΤΚΔ), με ομάδα παρέμβασης και ελέγχου, που πραγματοποιήθηκε στην Καρδιολογική Κλινική του Δευτεροβάθμιου Γενικού Νοσοκομείου Σερρών. Τυχαιοποιήθηκαν 186 νοσηλευόμενοι ασθενείς με ΚΑ (ΝΥΗΑ I-IV), που πληρούσαν τα κριτήρια εισαγωγής και ήταν προγραμματισμένοι για εξιτήριο. Τα άτομα που τυχαιοποιήθηκαν στην ομάδα παρέμβασης (Ν=93), έλαβαν εξατομικευμένη εκπαιδευτική προσέγγιση, με μία συνεδρία εκπαίδευσης και τη χορήγηση ενός ενημερωτικού εντύπου, πριν το εξιτήριο από το νοσοκομείο και ακολούθως, τηλεφωνική παρακολούθηση και υποστήριξη χρονικής διάρκειας 12 μηνών. Δεδομένα συλλέχθηκαν σε πέντε χρονικές περιόδους, η πρώτη κατά το εξιτήριο και ακολούθησαν τέσσερις μεταπειραματικές μετρήσεις στη διάρκεια ενός έτους, στην 1η εβδομάδα, στον 1ο και 6ο μήνα και στους 12 μήνες. Η ομάδα ελέγχου (Ν=93), δεν έλαβε οποιαδήποτε παρέμβαση, πέραν από τη συνήθη φροντίδα. Η αξιολόγηση της ΠΖ, πραγματοποιήθηκε με την κλίμακα Minnesota Living with
Heart Failure Questionnaire (MLHFQ). Για την εκτίμηση της συμπεριφοράς Αυτοφροντίδας, χρησιμοποιήθηκε το εργαλείο European Heart Failure Self-care Behaviour Scale-9 (Gr9-EHFScBS), ενώ για την αξιολόγηση της αντιλαμβανόμενης ΚΣ, έγινε η χρήση της κλίμακας Multidimensional Scale of Perceived Social Support (MSPSS).
Δεδομένα, σχετικά με το ποσοστό των επανεισαγωγών, το συνολικό αριθμό ημερών νοσηλείας και τη θνητότητα, καταγράφηκαν σε ειδικό έντυπο. Για τη στατιστική ανάλυση των δεδομένων, για κάθε μία από τις μελετώμενες παραμέτρους, μελετήθηκε το μέσο επίπεδο ανά χρονική περίοδο, με το μέγεθος της επίδρασης,
διαφοράς το συντελεστή cohen’s d. Η ανάλυση της επίδρασης της παρέμβασης, στα επίπεδα ΠΖ και Αυτοφροντίδας, έγινε με τη χρήση των Μικτών Γραμμικών Μοντέλων και τη μελέτη του συντελεστή αλληλεπίδρασης. Ενώ, η επίδραση της αντιλαμβανόμενης ΚΣ στις εκβάσεις, επανεισαγωγές, διάρκεια νοσηλείας και θάνατο, μελετήθηκε με τη χρήση του στατιστικού t-test και του test ANOVA. Η διερεύνηση ρυθμιστικών παραγόντων, στη σχέση ΚΣ και ΠΖ, έγινε με τη χρήση γραμμικής παλινδρόμησης και συντελεστών
αλληλεπίδρασης. Η ανάλυση της επίδρασης της παρέμβασης στα επίπεδα θνητότητας, χρονικής διάρκειας νοσηλείας και του αριθμού επανεισαγωγών, έγινε με τη χρήση του x2 test. Για την εύρεση των παραγόντων, που σχετίζονται ανεξάρτητα με τη συνολική ΠΖ, μετά από ένα χρόνο, έγινε η χρήση της ανάλυσης της πολλαπλής γραμμικής παλινδρόμησης. Το επίπεδο στατιστικής σημαντικότητας τέθηκε στο 0,05. Ο έλεγχος
εσωτερικής εγκυρότητας, για τα δεδομένα που συλλέχθηκαν με τις κλίμακες MLHFQ, Gr9-EHFScBS και MSPSS, έγινε με τη χρήση του συντελεστή Cronbach;s alpha. Για τη στατιστική ανάλυση χρησιμοποιήθηκε το στατιστικό πρόγραμμα SPSS-26.0.
Αποτελέσματα: Από τους Ν=186 τυχαιοποιημένους ασθενείς, ολοκλήρωσαν τη μελέτη 40,9% (38 ασθενείς) της ομάδας παρέμβασης και 31,2% (29 ασθενείς), της ομάδας ελέγχου. Η μέση ηλικία των ασθενών ήταν 79,2 (SD=8,6). Η μεταβολή της βαθμολογίας στη συνολική κλίμακα ΠΖ, παρουσίασε σημαντική μείωση, άρα βελτίωση για την ομάδα παρέμβασης (b=-2,1, p=0,003). Η συνολική βαθμολογία αξιολόγησης της συμπεριφοράς Αυτοφροντίδας, παρουσίασε και αυτή σημαντική μείωση, άρα βελτίωση στους 12 μήνες (b=0,44, p=0,046), η οποία ήταν σημαντικά μεγαλύτερη για την ομάδα νοσηλευτικής παρέμβασης (b=-0,85,p=0,005). Επίσης, παρατηρήθηκε θετική συσχέτιση, μεταξύ της συνολικής ΠΖ και της συμπεριφοράς Αυτοφροντίδας (p<0,001). Αντίθετα, αρνητική βρέθηκε η συσχέτιση της συνολικής ΠΖ, με τη συνολική
αντιληπτή ΚΣ (p<0,001), καθώς και αρνητική φάνηκε και η συσχέτιση της συνολικής ΚΣ, με τη συνολική συμπεριφορά αυτοφροντίδας (p<0,001). Για την εύρεση των παραγόντων που σχετίζονταν με τη συνολική ΠΖ, μετά από ένα έτος, έγινε πολλαπλή γραμμική παλινδρόμηση και προέκυψε ότι το Κλάσμα Εξώθησης (ΚΕ)≥40% (b=-8,233, p=0,045), η δύσπνοια (b=10,821, p=0,025), ο αριθμός επανεισαγωγών (b=5,750,
p=0,050) και η συνολική συμπεριφορά Αυτοφροντίδας (b=1,393, p<0,001), ήταν οι παράγοντες που σχετίζονταν ανεξάρτητα με την ΠΖ. Από την ανάλυση παλινδρόμησης, για την εύρεση των κλινικοδημογραφικών παραγόντων που επιδρούσαν στη σχέση ΚΣ και ΠΖ, βρέθηκε ότι το Μηνιαίο Εισόδημα >600 Ευρώ (b=-1,11, p<0,001) και το ΚΕ≥40% (b=-0,89, p<0,001), ρύθμιζαν την παραπάνω σχέση, με τους ασθενείς με το υψηλότερο μηνιαίο εισόδημα και με το μεγαλύτερο ΚΕ, να έχουν περισσότερη αντιλαμβανόμενη ΚΣ και καλύτερη ΠΖ. Από τη συσχέτιση του επιπέδου της αντιληπτής ΚΣ, με τον αριθμό των επανεισαγωγών, το συνολικό αριθμό ημερών νοσηλείας και την έκβαση του θανάτου, βρέθηκε ότι η συνολική αντιλαμβανόμενη ΚΣ και η στήριξη από τους Φίλους, να σχετίζεται με το μικρότερο αριθμό των επανεισαγωγών, σε όλες τις
χρονικές περιόδους (1ος χρόνος, Φίλοι, p=0,033, συνολική ΚΣ, p=0,019). Επίσης, η στήριξη από τους Φίλους, βρέθηκε να σχετίζεται με το συνολικό αριθμό ημερών νοσηλείας (3-5 ημέρες), (1ο έτος, Φίλοι, p=0,001).
Επιπλέον, η συνολική αντιλαμβανόμενη ΚΣ και η στήριξη από τους Φίλους, βρέθηκε να σχετίζεται με τη θνητότητα (1ος χρόνος, Φίλοι, p=0,008, συνολική ΚΣ, p=0,038).
Συμπεράσματα: Από τα ευρήματα της παρούσας διατριβής, προέκυψε ότι με τη νοσηλευτική παρέμβαση βελτιώνεται η ΣΥΠΖ και η συμπεριφορά Αυτοφροντίδας των ασθενών. Η υψηλότερη αντιλαμβανόμενη ΚΣ σχετίζεται με τη βελτίωση της ΠΖ και της συμπεριφοράς Αυτοφροντίδας των ασθενών. Μετά τους πρώτους 6 μήνες της τηλεφωνικής παρακολούθησης, η χρονική αυτή περίοδος, συμπίπτει με την εμφάνιση της πανδημίας COVID-19, παράγοντας υπεύθυνος, συγχρόνως με τους κοινωνικοοικονομικούς, για την απώλεια των συμμετεχόντων ασθενών της μελέτης, λόγω μη εφικτής επικοινωνίας. Η πανδημία COVID-19, μπορεί να είχε περιπλέξει περαιτέρω τις πρακτικές διαχείρισης που σχετίζονται με την ΚΑ, με τον αρνητικό αντίκτυπό της, στη ΣΥΠΖ, στη συμπεριφορά Αυτοφροντίδας και της αυτοαποτελεσματικότητας, καθώς και στην αντιλαμβανόμενη ΚΣ, από την εμφάνιση των αυξημένων οργανικών, κοινωνικοοικονομικών, ψυχοκοινωνικών και πνευματικών αναγκών. Καταδεικνύεται από τα ευρήματα της μελέτης, ότι η ΚΣ σε ασθενείς με ΚΑ,
όχι μόνο υποστηρίζει θετικά τις βασικές παραμέτρους που τους επηρεάζουν, αλλά ανοίγονται νέες προοπτικές στήριξης και αντιμετώπισης των δυσκολιών τους, μέσω της εξειδικευμένης νοσηλευτικής παρέμβασης.

Heart Failure (HF) limits the normal functions and social behaviors of patients, their daily lives, and as a result affects the Health-Related Quality of Life (HR-QoL).
The Aim: Tο evaluateε the effect of nursing intervention, with an educational approach and telephone monitoring, on the Quality of Life (QοL) of patients with HF, on self-care behavior, as well as on perceived Social Support (SS), on the rate of readmissions, on the total number of days of hospitalization, on mortality and the investigation of the factors related to the overall QοL and their effect on the relationship between SS,
self-care behavior and QοL, for a period of 12 months, in relation to usual care.
Material - Method: This is a Randomized Clinical Trial (RCT), with an intervention and control group, which was carried out at the Cardiology Clinic of the Secondary General Hospital of Serres. Were randomized 186 hospitalized patients with HF (NYHA I-IV), who met the admission criteria and were scheduled for discharge. The individuals randomized to the intervention group (N=93) received a personalized educational
approach, with one education session and the provision of an information leaflet, before discharge from the hospital and subsequently, telephone monitoring and support for a period of 12 months. Data were collected in five time periods, the first at discharge and followed by four post-experimental measurements over the course of one year, at the 1st week, at the 1st and 6th months and at 12 months. The control group (N=93) did not receive any intervention, other than usual care. The assessment of the HR-QoL was established using the Minnesota Living with Heart Failure Questionnaire (MLHFQ). The European Heart Failure Self-care Behaviour Scale-9 (Gr9-EHFScBS) was used to assess self-care behaviour, and the Multidimensional Scale of Perceived Social Support (MSPSS) was used to evaluate perceived social support. Data on the rate of readmissions, the total number of days of hospitalization and mortality were recorded on a special form. For the statistical analysis of the data, for each of the studied parameters, the average level per time period was studied, with the effect size, difference and Cohen’s d coefficient. The analysis of the effect of the intervention on QoL and self-care levels was carried out using Mixed Linear Models and the study of the interaction coefficient. While, the effect of perceived SS on outcomes, readmissions, length of hospital stay and death, was studied using the statistical t-test and the ANOVA test. The investigation of regulatory factors in the relationship between
SS and QoL was done using linear regression and interaction coefficients. The analysis of the effect of the intervention on mortality levels, length of hospital stay and the number of readmissions was done using the x2 test. To find the factors that are independently related to overall QoL, after one year, multiple linear regression analysis was used. The statistical significance level was set at 0.05. The internal validity test for the data collected with the MLHFQ, Gr9-EHFScBS and MSPSS scales was done using the Cronbach's alpha coefficient. The statistical program SPSS-26.0 was used for statistical analysis.
Results: Of the N=186 randomized patients, 40.9% (38 patients) of the intervention group and 31.2% (29 patients) of the control group completed the study. The mean age of the patients was 79.2 (SD=8.6). The change in the total QoL scale score showed a significant decrease, thus an improvement for the intervention group (b=-2.1, p=0.003). The total self-care behavior assessment score also showed a significant decrease, thus an improvement at 12 months (b=-0.44, p=0.046), which was significantly greater for the nursing intervention group (b=-0.85, p=0.005). A positive correlation was also observed between the total QoL and self-care behavior (p<0.001). On the contrary, the correlation of total QoL with total perceived QoL was found to be negative (p<0.001), as well as the correlation of total QoL with total self-care behavior (p<0.001). To find the factors associated with total QoL, after one year, multiple linear regression was performed and it emerged that Ejection Fraction (EF)≥40% (b=-8.233, p=0.045), dyspnea (b=10.821, p=0.025), number of
readmissions (b=5.750, p=0.050) and total self-care behavior (b=1.393, p<0.001), were the factors independently associated with QoL. From the regression analysis, to find the clinicodemographic factors that influenced the relationship between SS and QoL, it was found that Monthly Income >600 Euros (b=-1.11,p<0.001) and EF≥40% (b=-0.89, p<0.001), moderated the above relationship, with patients with the highest
monthly income and the highest EF having more perceived SS and better QoL. From the correlation of the level of perceived SS with the number of readmissions, the total number of days of hospitalization and the outcome of death, it was found that the total perceived SS and support from Friends were associated with the lowest number of readmissions, in all time periods (1st year, Friends, p=0.033, total SS, p=0.019). Also,
support from Friends was found to be associated with the total number of days of hospitalization (3-5 days), (1st year, Friends, p=0.001). Furthermore, overall perceived SS and support from Friends were found to be associated with mortality (1st year, Friends, p=0.008, overall SS, p=0.038).
Conclusions: The findings of the current study indicate that nursing intervention improves the HR-QoL and self-care behavior of the patients. Higher perceived SS is associated with improved QoL and self-care behavior of patients. After the first 6 months of telephone follow-up, the time period coincided with the onset
of the COVID-19 pandemic, a factor responsible, together with socioeconomic factors, for the loss of study participants, due to unfeasible communication. The COVID-19 pandemic may have further complicated management practices related to HF, with its negative impact on HR-QoL, self-care behavior and self-efficacy, as well as perceived SS, by the emergence of increased physical, socioeconomic, psychosocial, and spiritual
needs. The findings of the study demonstrate that SS in patients with HF not only positively supports the basic parameters that affect them, but also opens up new perspectives for supporting and addressing their difficulties through specialized nursing intervention.