Σκοπός: Οι έννοιες του θανάτου και του πένθους είναι σε μεγάλο βαθμό εξαρτημένες από το πολιτισμικό πλαίσιο, μεγάλο μέρος του οποίου αποτελούν οι θρησκείες. Αν και οι μελέτες για το πένθος είναι πολυπληθείς, δεν υπάρχει επαρκής-συστηματική έρευνα των ιδιαίτερων πολιτισμικών διαφοροποιήσεων στα πλαίσια της Ορθόδοξης Χριστιανικής Εκκλησίας, η οποία, αναμφισβήτητα, διαφέρει από τις υπόλοιπες θρησκείες ως προς τη θεραπευτική προσέγγιση του ανθρωπίνου προσώπου. Με την παρούσα έρευνα επιχειρήθηκε να διερευνηθεί και να φωτιστεί το εξαιρετικά μεγάλο ερευνητικό κενό, όσον αφορά τη γνώση και τη στάση, απέναντι στο γεγονός του θανάτου αλλά και του βιώματος της απώλειας και του πένθους, των αμιγώς Ορθοδόξων Χριστιανών και ειδικότερα των Ελλήνων.

Μέθοδος: Τα δεδομένα συλλέχθηκαν με δια ζώσης συνέντευξη και με τη χρήση ημιδομημένου ερωτηματολογίου. Αναλύθηκαν εις βάθος, σύμφωνα με την ποιοτική μεθοδολογία και πιο συγκεκριμένα με την τεχνική διερεύνησης της θεματικής ανάλυσης περιεχομένου. Το δείγμα αποτελείται από 50 πενθούντες (25 θρησκευόμενους/25 μη θρησκευόμενους) ορθοδόξους Χριστιανούς (άνδρες/γυναίκες, 18-72 ετών και με χρονική απόσταση από το γεγονός του θανάτου τα 2-10 έτη).

Αποτελέσματα: Τα αποτελέσματα ανέδειξαν την ψυχολογική, κοινωνική και θρησκευτική συνιστώσα του ζητήματος και κατέδειξαν την ισχυρή παραμυθητική και ιαματική επίδραση της ορθόδοξης χριστιανικής ψυχοθεραπείας στους συνειδητά ορθοδόξους χριστιανούς.

Συμπεράσματα: Οι θρησκευόμενοι Ορθόδοξοι Χριστιανοί εμφάνισαν αυξημένη ανθεκτικότητα και καλύτερη προσαρμογή στο γεγονός της απώλειας, δίχως να αναπτύξουν ψυχοπαθολογία. Ως εκ τούτου, για τη συγκεκριμένη ομάδα, δεν απαιτήθηκε υποστήριξη ειδικού ψυχικής υγείας, έναντι της ομάδας των μη θρησκευόμενων Ορθοδόξων Χριστιανών, που επέδειξαν μειωμένη ανθεκτικότητα, εκδήλωσαν καταθλιπτικές διαταραχές, κοινωνική απόσυρση, παρατεταμένο ή ανολοκλήρωτο πένθος. Επιπλέον, διαπιστώθηκε ότι οι θρησκευόμενοι Ορθόδοξοι Χριστιανοί αποκλίνουν σημαντικά από τη δημοφιλή θεωρία των σταδίων της KüblerRoss (1969), ενώ οι μη θρησκευόμενοι ορθόδοξοι Χριστιανοί, παρουσίασαν αντιδράσεις που συνάδουν με την δομή και τη λειτουργία της συγκεκριμένης κλίμακας.

Purpose: The notions of death and mourning are largely dependent on the cultural context, of which religions are a large part. Although studies on mourning are numerous, there is no adequate and systematic investigation of the particular cultural variations within the context of the Orthodox Christian Church, which arguably differs from other religions in its therapeutic approach to the human person. The present research attempted to investigate and shed light on the extremely large research gap regarding the knowledge and attitude towards the fact of death and the experience of loss and mourning of purely Orthodox Christians, especially Greeks.

Methods: Data were collected by face-to-face interview and using a semi-structured questionnaire. The data were analysed in depth, according to the qualitative methodology and more specifically with the exploratory technique of thematic content analysis. The sample consisted of 50 bereaved (25 religious/25 non-religious) Orthodox Christians (male/female, 18-72 years old and with a time interval from the death event of 2-10 years).

Results: The results highlighted the psychological, social and religious components of the issue and demonstrated the strong comforting and healing effects of Orthodox Christian psychotherapy on consciously Orthodox Christians.

Conclusions: Religious Orthodox Christians showed increased resilience and better adaptation to the event of loss without developing psychopathology. Therefore, for this group, no mental health specialist support was required, compared to the group of non-religious Orthodox Christians, who showed reduced resilience, developed depressive disorders, social withdrawal, prolonged or incomplete bereavement. In addition, religious Orthodox Christians were found to deviate significantly from the popular Kübler-Ross (1969) stage theory, while non-religious Orthodox Christians showed reactions consistent with the structure and function of this scale.