Σκοπός της παρούσας έρευνας ήταν να μελετήσει τη διαμόρφωση μιας Διαδικτυακής Κοινότητας Μάθησης εκπαιδευτικών Προδημοτικής Εκπαίδευσης (εφεξής νηπιαγωγοί) και να προτείνει ένα μοντέλο λειτουργίας μιας τέτοιας κοινότητας. Επ’ αυτού, διερευνήθηκαν οι παράγοντες που λειτουργούν υποστηρικτικά στη διαμόρφωσή της, καθώς επίσης και οι απόψεις των νηπιαγωγών σχετικά με τον αντίκτυπο που έχει η συμμετοχή τους στην Επαγγελματική τους Ανάπτυξη. Πρόκειται για έρευνα, η οποία διήρκησε από τα τέλη του 2014 μέχρι το 2018 με δείγμα 18 νηπιαγωγούς. Οι νηπιαγωγοί αλληλεπιδρούσαν ως μέλη μιας Διαδικτυακής Ομάδας μέσω της Διαδικτυακής Πλατφόρμας Moodle -σε ειδικά διαμορφωμένο, από την ερευνήτρια, διαδικτυακό περιβάλλον.
Τα δεδομένα λήφθηκαν με τη χρήση πολλαπλών ποιοτικών μεθόδων έρευνας: αναρτήσεις στην πλατφόρμα, συνεντεύξεις, στοχαστικό ημερολόγιο συμμετεχόντων, στοχαστικό ημερολόγιο ερευνήτριας, δια ζώσης συναντήσεις συμμετεχόντων. Για σκοπούς εξασφάλισης εσωτερικής και εξωτερικής εγκυρότητας της έρευνας εφαρμόστηκε μεθοδολογική τριγωνοποίηση, μακρόχρονη διάρκεια της έρευνας, επιβεβαίωση των συμμετεχόντων όσον αφορά στα δεδομένα και τα αποτελέσματα της έρευνας, αναστοχαστική συνομιλία της ερευνήτριας με άλλα άτομα, στοχαστικό ημερολόγιο, στοχευμένη συλλογή δεδομένων, πλούσια τεκμηρίωση των ισχυρισμών και πολύ λεπτομερής παρουσίαση όλων των σταδίων της έρευνας.
Η ανάλυση των δεδομένων κατέδειξε κάποια βασικά χαρακτηριστικά της Διαδικτυακής Ομάδας (μέλη της ομάδας-υποστηρικτές των μελών της ομάδας, υπό συζήτηση θέματα, κλίμα ομάδας), καθώς και ορισμένα τεχνικά χαρακτηριστικά της Διαδικτυακής Πλατφόρμας (ευχρηστία, εύκολη πρόσβαση, άμεση ενημέρωση για αναρτήσεις, οργάνωση αναρτήσεων, ασύγχρονη επικοινωνία, δυνατότητα μεταφόρτωσης μεγάλων αρχείων), ως βασικούς
ii
υποστηρικτικούς παράγοντες για τη διαμόρφωση μιας Διαδικτυακής Κοινότητας Μάθησης. Επιπρόσθετα, τα ερευνητικά δεδομένα ανέδειξαν τη συμβολή της Διαδικτυακής Κοινότητας Μάθησης σε συγκεκριμένες πτυχές της Επαγγελματικής Ανάπτυξης των νηπιαγωγών: τις γνώσεις, τις πρακτικές και τις δεξιότητες. Συγκεκριμένα, μέσα από τη συμμετοχή τους απέκτησαν νέες γνώσεις (τόσο σε θεωρητικό επίπεδο όσο και σε θέματα πρακτικής της διδασκαλίας) και, παράλληλα, συμπλήρωσαν κάποιες από τις υφιστάμενες τους γνώσεις. Επίσης, η αλληλεπίδραση και η συνεργασία που είχαν με άλλους συναδέλφους συνέβαλαν στο να γνωρίσουν καινούριες πρακτικές μπαίνοντας, ταυτόχρονα, στη διαδικασία αναστοχασμού της πρακτικής τους. Επιπλέον, τους βοήθησε να αναπτύξουν ή και να βελτιώσουν κάποιες δεξιότητές τους, είτε άμεσα με τη συμμετοχή τους (π.χ. τεχνολογικές, συνεργατικές) είτε έμμεσα (π.χ. δεξιότητες χειρισμού διαφόρων καταστάσεων στην τάξη).
Η παρούσα έρευνα ανέδειξε την ανάγκη για περαιτέρω διερεύνηση του θέματος, καθώς δεν εντρύφησε σε κάθε δυνατή παράμετρό της. Φιλοδοξεί, ωστόσο, να αποτελέσει εργαλείο στοχασμού για το συγκεκριμένο θέμα και να συμβάλει στην παραγωγή νέας γνώσης επ’ αυτού. Επιπρόσθετα, αναμένεται ότι το προτεινόμενο μοντέλο λειτουργίας μιας τέτοιας κοινότητας μπορεί να αποτελέσει σημαντικό σημείο αναφοράς στις προσπάθειες διάφορων φορέων χάραξης εκπαιδευτικής πολιτικής για αποτελεσματική Επαγγελματική Ανάπτυξη των νηπιαγωγών, αλλά και εκπαιδευτικών άλλων βαθμίδων.

The purpose of this study was to examine the formation of an Online Learning Community among kindergarten teachers and to propose a model of how such a community would function. In this regard, the factors that support its formation as well as the views of the kindergarten teachers on the impact of their involvement in their Professional Development were explored. The research lasted from the end of 2014 to 2018 with a sample of 18 kindergarten teachers. The kindergarten teachers interacted as members of an Online Team through the Moodle Online Platform.
The following qualitative data were collected: platform posts, interviews with the teachers, teachers’ reflective journals, researcher’s reflective journal, notes from face to face meetings with teachers. For the purpose of ensuring internal and external validity of the research, a series of techniques have been used: methodological triangulation, prolonged engagement, member checking, reflective conversation of the researcher with other people, reflective journal, targeted data collection, rich documentation of the arguments and detailed description of all stages of the research.
The data analysis revealed some key features of the Online Team (team members-team members’ supporters, topics under discussion, team climate), as well as some technical features of the Online Platform (ease of use, easy access, instant updates, organisation of postings, asynchronous communication, ability of downloading large files), as key supporting factors for the formation of an Online Learning Community. In addition, research data have demonstrated the contribution of the Online Learning Community to specific aspects of Professional Development of kindergarten teachers: knowledge, practices and skills. In particular, through their participation they have acquired new knowledge (both theoretically and practically) and
v
also supplemented some of their existing knowledge. In addition, the interaction and collaboration with other colleagues helped them to get familiar with new practices and to reflect their own practice. Furthermore, it helped them to develop and/or improve some of their skills, either directly through their involvement in the Online Learning Community (e.g. technological, collaborative skills) or indirectly (e.g. how to handle various different situations in the classroom).
This study has highlighted the need for further investigation of the issue, as it has not addressed its every possible aspect. It aims, however, to be a reflection tool on this subject and to contribute to the production of new knowledge for it. Also, it is expected that the proposed model of operation of such a community can be an important reference point in the efforts of various educational policy makers for effective Professional Development of teachers, not only in kindergartens but of all levels of educations.